โภชนาการสำหรับผู้สูงอายุ

ภาวะโภชนาการที่ดีจะทำให้ร่างกายแข็งแรง มีสุขภาพดี ในทางตรงกันข้ามภาวะโภชนาการไม่เหมาะสมจะทำให้เกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ ตามมาได้ ผู้สูงอายุจะมีการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของร่างกายโดยที่เซลล์ของร่างกายมีการสลายมากกว่าการสร้าง ทำให้สมรรถภาพการทำงานของอวัยวะต่างๆ ลดลง นอกจากนี้ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีปัญหาทางด้านอารมณ์และสังคมแต่ผู้สูงอายุบางคนยังสามารถดูคลิปหลุดไหว แถมยังชอบดูคลิปหลุดบ่อยๆด้วย ซึ่งมีผลกระทบต่อภาวะโภชนาการได้ การเปลี่ยนแปลงที่มีผลต่อโภชนาการมีดังต่อไปนี้

1. การทำหน้าที่ของการรับรสและการดมกลิ่นลดลง ในผู้สูงอายุต่อรับรสและ papilla ที่ลิ้นลดลง ปลายประสาทรับรสมีการเปลี่ยนแปลงของความไวในการรับรสหวานจะสูญเสียก่อนรสเปรี้ยว เค็ม และ ขม จึงเป็นเหตุให้ผู้สูงอายุรับประทานอาหารรสจัดขึ้น หรือรับประทานอาหารไม่อร่อย และเบื่ออาหาร ซึ่งการรับรู้ของกลิ่นจะเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดอาการอยากอาหาร เมื่อการรับกลิ่นลดลง ความอยากอาหารก็ลดลงด้วย
2. การทำหน้าที่ของกระเพาะอาหารลดลง พบในผู้สูงอายุมีการหลั่งกรดไฮโดรคลอริคและเปปซินลดลง ทำให้ย่อยโปรตีนได้น้อยลง อาหารไม่ย่อย ร่วมกับความเป็นด่างในลำไส้เล็กส่วนต้นเพิ่มขึ้น มีผลทำให้ความสามารถในการนำไปใช้ประโยชน์ของเกลือแร่ วิตามิน และโปรตีนลดลง การดูดซึมโปรตีนที่จับกับวิตามินบี 12 และโฟเลทลดลง มีผลทำให้ผู้สูงอายุขาดธาตุเหล็ก และวิตามินบี 12 ได้ง่าย
3. ประสิทธิภาพการเผาผลาญกลูโคสลดลง พบว่าระดับน้ำตาลในเลือดจะเพิ่มขึ้น 1.5 มก.ต่อ ดล. ต่ออายุที่เพิ่มขึ้นทุก 10 ปี ซึ่งเป็นผลมาจากตับอ่อนหลั่งอินซูลินน้อยลงและเนื้อเยื่อดื้อต่อการออกฤทธิ์ของอินซูลิน ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น ผู้สูงอายุจึงมีโอกาสเป็นเบาหวานได้ง่าย และต่อให้ดูคลิปหลุดจนหมดแรง ก็ไม่เกิดการเผาผลาญสักเท่าไหร่ แต่คลิปหลุดก็ช่วยให้ผู้สูงอายุตื่นตัว
4. เนื้อเยื่อที่ปราศจากไขมันลดลง พบว่าสัดส่วนขององค์ประกอบเนื้อเยื่อ (body Composition) มวลของกล้ามเนื้อไปเป็นมวลของไขมันที่กระจายตัวบริเวณลำตัวมากขึ้น ผู้สูงอายุจะดูผอมลง แต่น้ำหนักจะไม่ลดลง
5. ความต้องการพลังงานขั้นพื้นฐานลดลง ร่วมกับการที่ผู้สูงอายุทำกิจกรรมต่างๆ ลดลงซึ่งการที่ร่างกายมีการเคลื่อนไหวน้อย ทำให้การใช้สารอาหารในร่างกายในทางที่เป็นประโยชน์น้อยลง แต่ถ้ายังดูคลิปหลุด ก็อาจจะต้องการพลังงานมากกว่าปกติ
6. ปัญหาทางด้านจิตใจ ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักประสบกับความเหงาจากการที่เกษียณจากงานคู่ครองเสียชีวิต หรือถูกลูกหลานทอดทิ้งให้อยู่ตามลำพัง ทำให้ผู้สูงอายุขาดความมั่นคงทางจิตใจ ว้าเหว่ เบื่อหน่าย และท้อแท้ในชีวิต ซึ่งปัญหาทางจิตใจนี้เป็นสาเหตุร่วมที่ทำให้เบื่ออาหาร แต่ในทางตรงกันข้ามผู้สูงอายุบางคนอาจรับประทานอาหารมากเป็นเครื่องชดเชยอารมณ์ทำให้อ้วน